Αναλυτικά η συνέντευξή του στο spasetadesma.blogspot.com
Πότε και με ποιο κίνητρο «γεννήθηκε» η ιδέα του σχεδιασμού ενός νέου γηπέδου 44,000 θέσεων εκεί οπού σήμερα βρίσκεται το Απόστολος Νικολαΐδης; Πότε ξεκίνησε η υλοποίησή της;
«Πάντα πίστευα ότι ο η θέση του Παναθηναϊκού είναι στη Λεωφόρο. Εκεί που γεννήθηκε και γιγαντώθηκε. Από τη άλλη, ως αρχιτέκτονας και οπαδός μαζί, δεν έβρισκα καμία από τις «λύσεις» για το γηπεδικό, που έβγαιναν στη δημοσιότητα όλα αυτά τα χρόνια, ως ιδανική.
Ο συνδυασμός των δύο έφερε την ιδέα. Μου φαινόταν αδιανόητο και ακόμη μου φαίνεται, ότι διοικήσεις επί διοικήσεων και επίσημοι φορείς στη διάρκεια όλων αυτών των ετών δεν σκέφτηκαν το αυτονόητο. Δηλαδή αυτό που προτείνω με τη μελέτη μου. Νέο, υπερσύγχρονο γήπεδο στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας στη θέση του παλιού, με στρέψη 90 μοιρών και σημαντικές εμπορικές χρήσεις. Δυναμική και μόνιμη λύση, τόσο οικονομική όσο και από άποψη κύρους, για τον ιστορικότερο και σημαντικότερο σύλλογο της χώρας.
Δεν μπορώ να φανταστώ ότι δεν το σκέφτηκε κανείς. Πιθανώς να έγινε και εσκεμμένα. Σε οποιαδήποτε περίπτωση τώρα έχει δοθεί στη δημοσιότητα προς όποιον ενδιαφερόμενο και όποιος αγαπά και σέβεται τον Παναθηναϊκό πρέπει να συστρατευτεί για την άμεση υλοποίησή του.
Για να απαντήσω στην ερώτηση με ακρίβεια, η ιδέα «γεννήθηκε» το καλοκαίρι του 2012 περίπου και ολοκληρώθηκε η υλοποίησή της με την παρουσίαση τον Δεκέμβριο του 2013».
Τελικά είναι «όνειρο» ή εφικτή λύση;
«Τα όνειρα είναι για αυτούς που κοιμούνται. Αυτοί που είναι ξύπνιοι αγωνίζονται και ολοκληρώνουν στόχους. Δε θα ήθελα να σταθώ σε τεχνικές λεπτομέρειες. Αυτές είναι πληροφορίες που μπορεί να βρει κανείς εύκολα και έχουν ειπωθεί πολλές φορές. Θα απαντήσω ως εξής, με γνώμονα την κοινή λογική που όλοι έχουμε ή οφείλουμε να έχουμε και όσο πιο απλά γίνεται για να γίνει τελείως κατανοητό αυτό που προτείνω.
Πρώτον, αντιλαμβάνεται ο καθένας ότι για να γίνει μια τέτοια παρουσίαση μιας πρότασης υπάρχει πάρα πολλή δουλειά από πίσω σε τεχνικό επίπεδο. Μετρήσεις με σύγχρονα μηχανήματα, μελέτη νόμων και διατάξεων κτλ. Είναι δυνατόν να μη έχει μελετηθεί στο έπακρο το σχέδιο ενός τόσο μεγάλου, λειτουργικού κτιρίου που βρίσκεται μέσα στον αστικό ιστό ανάμεσα σε τόσα άλλα κτίρια.
Εάν σκεφτείτε δε ότι τόσους μήνες μετά δεν έχει κανείς αντιπαρατάξει ούτε ένα σοβαρό επιχείρημα για τη μη βιωσιμότητα του όλου εγχειρήματος, νομίζω ότι ενισχύεται ακόμη περισσότερο η θέση για το πόσο είναι ή δεν είναι εφικτή η πρόταση.
Δεύτερον, ο χώρος υπάρχει. Έχουμε το ήδη υπάρχον γήπεδο καθώς και τους χώρους στην πίσω πλευρά του οι οποίοι είναι άκτιστοι. Δεν προτείνω να βομβαρδίσουμε τη μισή Αθήνα για να γίνει. Η γη που χρειάζεται υπάρχει. Με εξαίρεση βέβαια κάποια σχολικά κτίρια, για τα οποία όμως δίνουμε λύση, και μάλιστα όχι μία αλλά δύο.
Υπάρχει βέβαια το επιχείρημα ότι θα κοστίσει. Μα εννοείται ότι θα κοστίσει. Στο εξωτερικό δίνονται χρήματα για γήπεδα μικρών πόλεων και ομάδων δεύτερης και τρίτης κατηγορίας, τα οποία είναι διπλάσια αυτών που απαιτούνται στην περίπτωσή μας. Μια περίπτωση όπου ανακατασκευάζεις και αναδιαμορφώνεις μια ολόκληρη, υποβαθμισμένη περιοχή στο κέντρο της Αθήνας με πολλαπλά οφέλη για όλους, οπαδούς και κατοίκους.
Σκεφτείτε και αυτό. Γιατί σε όλες τις υπόλοιπες ομάδες της Ελλάδας έχει επιτραπεί να γίνουν γήπεδα στη φυσική τους έδρα ενώ στον Παναθηναϊκό δεν θα επιτραπεί. Προσπάθησε κάποιος να προχωρήσει στην υλοποίησή του και αρνήθηκε κάποιος άλλος; Δεν συμφωνώ καθόλου με την νοοτροπία, που κακώς έχουν οι πιο πολλοί οτι επειδή κάτι είναι φιλόδοξο και σπουδαίο ότι είναι ανέφικτο. Σε λίγο καιρό πρόκειται να γίνουν στο υπάρχον γήπεδο κάποιες προσθήκες. Για να γίνουν αυτές ζητήθηκαν κρατικά κονδύλια, και εγκρίθηκαν, ζητήθηκαν κάποιες αλλαγές στους νόμους του κράτους, και έγιναν. Πώς λοιπόν λέμε οτι κάτι είναι ανέφικτο, όταν σε άλλη κλίμακα είναι εφικτό»;
Με αφορμή αυτή την τελευταία σας φράση, τελικά ποια η γνώμη σας για την ανακατασκευή που πρόκειται να γίνει;
«Προσωπικά διαφωνώ κάθετα με την προσωρινή ανακατασκευή του υπάρχοντος γηπέδου. Η προσθήκη τριών ή τεσσάρων χιλιάδων θέσεων δεν πρόκειται να διαφοροποιήσει την οικονομική κατάσταση του Συλλόγου. Δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να δοθούν τόσα χρήματα για μία «προσωρινή» λύση και να μην προσπαθήσουμε να διεκδικήσουμε τα μέγιστα για ένα νέο γήπεδο που θα αποτελέσει μόνιμη λύση για τον Παναθηναϊκό. Γιατί πρέπει να συμβιβαστεί ο Παναθηναϊκός με ημίμετρα όταν όλες οι υπόλοιπες ομάδες έχουν ή πρόκειται να αποκτήσουν μεγάλα γήπεδα και κατά συνέπεια χαράσσουν την ανοδική τους πορεία με σταθερότητα και συνέπεια. Όλοι οι σημαντικοί Σύλλογοι παγκοσμίως έχουν μεγάλα και σύγχρονα γήπεδα.
Εφόσον είμαστε σε διαδικασία απεμπλοκής από την Διπλή Ανάπλαση που μόνο προβλήματα έχει δημιουργήσει θα πρέπει ταυτόχρονα να μπούμε σε διαδικασία υλοποίησης του νέου γηπέδου που θα αποτελέσει το μόνιμο, σταθερό μέλλον και την σωτηρία του Συλλόγου.
Και για να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους, αυτό που αρμόζει στο όνομα, στην ιστορία και στο μέγεθος του Συλλόγου είναι ένα νέο υπερσύγχρονο γήπεδο στη φυσική του έδρα, στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας».
Πολλοί θεωρούν ότι η οικονομική κρίση είναι ένα ακόμη σημαντικό εμπόδιο στην υλοποίηση του σχεδίου; Ποια η άποψή σας γι΄αυτό; Τρόπους χρηματοδότησης έχετε να προτείνετε;
«Ήδη έχουν δαπανηθεί και θα δαπανηθούν τεράστια ποσά για έργα μεγάλης κλίμακας στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας. Θυμίζω απλώς την ολοκλήρωση του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης στο Φίξ, την δρομολόγηση της πεζοδρόμησης της Πανεπιστημίου, την ανάπλαση του Φαληρικού Δέλτα που βρίσκεται σε εξέλιξη, την ανάπλαση του Ελληνικού κα. Η εικόνα της πόλης αλλάζει δραματικά.
Η φυσική έδρα του Παναθηναϊκού βρίσκεται σε έναν από τους πιο πολυσύχναστους κόμβους της Ελλάδας που όμως παραμένει ανεκμετάλλευτος επιχειρηματικά. Το σχέδιο του νέου γηπέδου προβλέπει εμπορικές χρήσεις 7000 τμ στην καρδιά της Αθήνας. Ένας επενδυτής δεν φτιάχνει απλώς ένα γήπεδο αλλά μία εξαιρετικά επικερδή επιχείρηση.
Εκτός αυτού, ο Παναθηναϊκός είναι ένας τεράστιος Σύλλογος με τεράστιο εκτόπισμα. Από αυτό και μόνο αντιλαμβάνεται κανείς ότι είναι αδύνατον να μην υπάρχουν σημαντικοί επιχειρηματίες που να ενδιαφέρονται γι’αυτόν. Και δεν μιλώ βέβαια οπαδικά. Καλώς ή κακώς πρόκειται και για μία επιχείρηση η οποία φέρει ένα πολύ δυνατό επιχειρηματικά brand name, αναγνωρίσιμο τόσο εγχώρια όσο και διεθνώς».
Εκτός από ένα σημαντικό επενδυτή που σίγουρα μπορεί να εμφανιστεί για όλους τους παραπάνω λόγους, αλλαγή της εικόνας της πόλης, Σύλλογος με αναγνωρίσιμο brand name, μοναδικά οικονομικά οφέλη, υπάρχουν και πολλοί παράλληλοι τρόποι χρηματοδότησης οι οποίοι αναφέρθηκαν τόσο στην παρουσίαση όσο και αργότερα και οι οποίοι επιγραμματικά είναι: ονοματοδοσία, κρατική επιχορήγηση, οικονομική συμμετοχή κατασκευαστικής εταιρίας, συμβάσεις με εταιρείες για αποκλειστική χρήση των προιόντων τους, τραπεζικός δανεισμός κτλ. Κοινώς κάτι παρόμοιο με αυτό που κάνει η ΑΕΚ για το δικό της γήπεδο».
Μιλήσατε για μία «εξαιρετικά επικερδή επιχείρηση» την οποία ένας σημαντικός επιχειρηματίας δεν μπορεί να παραβλέψει. Μπορείτε να μας κάνετε μία εκτίμηση των εσόδων που μπορεί να έχει το γήπεδο;
«Τα έσοδα που θα αποδίδει το γήπεδο υπολογίζονται σε 25 με 30 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Τα νούμερα αυτά έχουν υπολογιστεί σε σύγκριση με άλλα ελληνικά γήπεδα και τις χρήσεις τους οπότε είναι κατά προσέγγιση. Θεωρώ όμως ότι τα πραγματικά νούμερα θα είναι πολύ μεγαλύτερα για τους λόγους που ανέλυσα και προηγουμένως.
Η θέση του γηπέδου είναι μοναδική. Δεν υπάρχει άλλο γήπεδο στην Ελλάδα που να βρίσκεται σε τόσο κομβικό σημείο. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το ότι δεν υπάρχουν αντίστοιχες εμπορικές χρήσεις σε μεγάλη ακτίνα από αυτό, το χαρακτηρίζουν ως μοναδική επένδυση. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς αυτούς η απόσβεση του όλου έργου θα ολοκληρωθεί σε 5 χρόνια».
Πολλοί υποστηρίζουν ότι όπως είναι τώρα τα πράγματα στον Παναθηναϊκό δεν χρειαζόμαστε ένα τόσο μεγάλο γήπεδο αφού δεν μπορούμε να γεμίσουμε ούτε αυτό που έχουμε. Ποια η άποψή σας;
«Ο κόσμος του Παναθηναϊκού χρειάζεται όραμα το οποίο έχει χαθεί τα τελευταία χρόνια λόγω προβλημάτων και είναι λογικό. Είναι σίγουρο πως με την ανακοίνωση και μόνο της διαδικασίας για την κατασκευή νέου γηπέδου η ανταπόκρισή του θα είναι άμεση ακόμα και με τα σημερινά δεδομένα.
Μην ξεχνάμε ότι κάποια χρόνια πριν ο Παναθηναϊκός είχε το ρεκόρ πωλήσεων εισιτηρίων διαρκείας που άγγιζε τις 32,000 με μέσο όρο θεατών 40 με 50 χιλιάδες σε κάθε αγώνα.
Επίσης, η υλοποίηση ενός τέτοιου έργου αλλάζει τα δεδομένα έτσι κι αλλιώς. Όταν έχεις έσοδα έχεις και χρήματα να χτίσεις ομάδα. Όταν έχεις ομάδα έχεις τη δυνατότητα να έχεις μια σταθερή παρουσία στην Ευρώπη, το οποίο φέρνει ακόμη περισσότερα έσοδα και ούτω καθεξής.
Συζητάμε για τους ίδιους λόγους που θα καταστήσουν το Σύλλογο ανεξάρτητο και εύρωστο οικονομικά και τόσο ισχυρό ώστε να επανέλθει στη θέση που του αρμόζει.
Δεν είναι δυνατόν ο κόσμος που σήμερα κάνει υπομονή και στηρίζει από αγάπη και μόνο στο Σύλλογο να μην εκστασιαστεί και συμμετέχει στην νέα του εποχή. Και αυτή η νέα εποχή θα σηματοδοτηθεί από την κατασκευή του γηπέδου που του πρέπει».
Εάν μπούμε σε διαδικασία κατασκευής νέου γηπέδου και κάτι συμβεί στην πορεία μήπως κινδυνεύουμε να μείνουμε με ένα γκρεμισμένο γήπεδο και κανένα καινούργιο; Έχει ξανασυμβεί άλλωστε στο παρελθόν με το γήπεδο της ΑΕΚ.
«Είναι κάτι για το οποίο με ρωτούν ξανά και ξανά μολονότι στην παρουσίαση της πρότασης το ανέλυσα διεξοδικά. Χρησιμοποιώ σαν παράδειγμα τον τρόπο κατασκευής του γηπέδου της Μπιλμπάο, Σαν Μαμές. Διατηρείται το υπάρχον γήπεδο και λειτουργεί κανονικά. Παράλληλα, στον ελεύθερο χώρο αρχίζει να χτίζεται το νέο γήπεδο. Αφού ολοκληρωθεί η κατασκευή του μισού γηπέδου τότε μόνο γκρεμίζουμε το παλιό για να ολοκληρωθεί το έργο.
Εφόσον δεν μπορεί κανείς να αφήσει ένα μισοτελειωμένο γήπεδο μέσα στο κέντρο της Αθήνας διασφαλίζουμε οτι και να γκρεμιστεί το παλιό οπωσδήποτε θα ολοκληρωθεί το νέο».
Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη πρόταση με πρόβλεψη ανάπλασης και της γύρω περιοχής. Πείτε μας δυο λόγια τόσο για τα καινοτόμα χαρακτηριστικά του νέου γηπέδου όσο και για τα οφέλη που θα προσφέρει στην συγκεκριμένη γειτονιά των Αμπελοκήπων.
«Πρώτον, πρόκειται για ένα αυτόνομο ενεργειακά κτίριο με τη χρήση φωτοβολταικών το οποίο θα προσφέρει ενέργεια σε παρακείμενα κτίρια- νοσοκομείο, σχολεία, παρακείμενες οικίες κτλ- σε ώρες που δε θα λειτουργεί αγωνιστικά. Σε συνδυασμό με τα υλικά κατασκευής του τα οποία είναι απόλυτα φιλικά προς το περιβάλλον, θα έχουμε ένα από τα πιο οικολογικά γήπεδα στον κόσμο. Παράλληλα, έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο ώστε να αποτρέπεται η όχληση προς τον εξωτερικό χώρο του γηπέδου, εντείνοντας την ατμόσφαιρα προς το εσωτερικό. Πολλή μεγάλη προσοχή έχει δοθεί στους ΑμεΑ, οι οποίοι έχουν άμεση πρόσβαση σε όλους τους χώρους. Όσον αφορά στα οφέλη για την περιοχή, η μεταφορά των σχολείων, μπορεί να γίνει με έναν από τους δύο τρόπους. Πρώτον, μεταφέρονται σε όμορη έκταση 14,5 στρεμμάτων, που είναι και το πιο απλό. Στα πλαίσια της ανάπλασης ολόκληρης της περιοχής όμως, μπορούν να μεταφερθούν στα γειτονικά Προσφυγικά, αναμορφώνοντας έτσι τα ιστορικά κτίρια και δίνοντας πνοή σε ολόκληρη την περιοχή.
Σημαντικό επίσης είναι ότι δημιουργούνται χιλιάδες θέσεις εργασίας πριν και μετά την κατασκευή. 7000 τμ εμπορικών χρήσεων αναβαθμίζουν την τοπική αγορά. Οι κάτοικοι της περιοχής θα έχουν προτεραιότητα στις θέσεις εργασίας, δίνοντας ευκαιρία για μείωση της ανεργίας στην περιοχή.
Άλλο σημαντικό όφελός είναι ότι οι 1000 θέσεις πάρκινγκ του γηπέδου θα διατίθενται για χρήση του κοινού σε ώρες που το γήπεδο δε θα λειτουργεί αγωνιστικά, σε μια περιοχή με σοβαρό πρόβλημα σε αυτό τον τομέα.
Το κτίριο εκτός από το ποδοσφαιρικό γήπεδο θα στεγάσει υπερσύγχρονο, κλειστό γήπεδο Μπάσκετ- Βόλεϊ 4000 θεατών και την πλειοψηφία των τμημάτων του Ερασιτέχνη Παναθηναϊκού. Εκτός από τα κέρδη και την αυτονομία του ΠΑΟ, θα δημιουργηθεί πυρήνας αθλητισμού για τους νέους της ευρύτερης περιοχής».
Έχετε φανταστεί τον πρώτο αγώνα στο νέο γήπεδο;
«Θα ήθελα να βρίσκομαι σε μία γωνία και να βλέπω τον Κο Ζαχαρία (Πιτυχούτη) να μπαίνει από τη φυσούνα στον αγωνιστικό χώρο ανεμίζοντας τη σημαία με το τριφύλλι και να τον συνοδεύουν 44,000 οπαδοί τραγουδώντας τον ύμνο.
Κλείνοντας, θα θέλατε να προσθέσετε κάτι σχετικό που δεν έχει ερωτηθεί;
«Είναι πολύ σημαντικό τον Σεπτέμβριο να εκδικαστεί υπέρ του Παναθηναϊκού ΑΟ η αίτηση προσφυγής κατά του ΠΔ που εξαφανίζει την Λεωφόρο. Επίσης πολύ σημαντικό είναι ότι τον Σεπτέμβριο λήγει η άδεια για τον Βοτανικό. Για να συνεχίσει να είναι σε ισχύ θα πρέπει να γίνει αναθεώρησή της. Θέλω να πιστεύω ότι δεν υπάρχει κάποιος που να θέλει να συνεχίσει να ισχύει».
