Του Ανδρέα Οικονόμου
Ο Λευκαδίτης, ο «παππούς» του αθλητισμού (έτσι τον αποκαλούσε η νεολαία, λόγω των γκρίζων μαλλιών του), γεννήθηκε το 1872. Η κλίση του στον κλασικό αθλητισμό τον οδηγεί να φοιτήσει στην Ειδική Γυμναστική Σχολή. Αμέσως μετά την αποφοίτησή του, ως αριστούχος, διορίζεται καθηγητής στην ίδια σχολή. Μετέπειτα διδάσκει σε πολλά σχολεία και ακαδημίες. Θεωρείται ο κορυφαίος διδάκτωρ γυμναστικής. Στα τέλη του 19ου αιώνα αναλαμβάνει διευθυντής του Πανελληνίου Γυμναστικού Συλλόγου. Εκεί γνωρίζει έναν νεαρό αθλητή που, ενώ διακρίνεται στον στίβο, οραματίζεται την ίδρυση ενός αμιγώς ποδοσφαιρικού ομίλου. Το όνομα του; Γιώργος Καλαφάτης…
Ο Αθανάσιος Λευκαδίτης το 1908, τη χρονιά που ιδρύεται ο Παναθηναϊκός, συνοδεύει την ελληνική αθλητική αποστολή στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, ως αρχηγός της. Αφού καμαρώνει τον τερματοφύλακα της «ομάδας Καλαφάτη» Κωνσταντίνο Τσικλητήρα να κατακτά δύο ασημένια μετάλλια (στα άλματα εις μήκος και εις ύψος άνευ φοράς), παρακολουθεί μία από τις πρώτες προσκοπικές επιδείξεις που πραγματοποιήθηκαν στην αγγλική πόλη.
Ο Έλληνας άνδρας ενθουσιάζεται με τη νέα αγωγή των παιδιών και συνομιλεί με έναν νεαρό πρόσκοπο. Ο Λευκαδίτης ρωτάει τον μικρό Άγγλο αν έκανε, εκείνη την ημέρα, κάποια καλή πράξη, όπως πρότασσε η αρχή του προσκοπισμού. Η απάντηση που λαμβάνει, θα σημαδέψει την υπόλοιπη ζωή του:
«Όχι, αλλά θα την κάνω τώρα», λέει ο νεαρός και του προσφέρει έναν πάκο από προσκοπικά βιβλία. «Διαβάστε τα και ίσως θελήσετε να μεταφέρετε τον προσκοπισμό στην πατρίδα σας»… Όπερ και εγένετο! Ο Λευκαδίτης «ρουφάει» κάθε πληροφορία, κάθε λεπτομέρεια που έγραφαν τα αγγλικά προσκοπικά βιβλία και ιδρύει στην Ελλάδα την πρώτη σχολή προσκόπων. Αυτό συνέβη το 1910.
Τη χρονιά εκείνη, το μέλλον του Παναθηναϊκού φαντάζει δυσοίωνο. Η σύγκρουση του Καλαφάτη με τον πρόεδρο του Ποδοσαφιρικού ΟμίλουΜαρίνο Μαρινάκη είχε οδηγήσει στη διάσπαση του συλλόγου. Οι κορυφαίοι ποδοσφαιριστές ακολουθούν τον Ιδρυτή στον σχηματισμό τουΠανελληνίου Ποδοσφαιρικού Ομίλου.
Ο Καλαφάτης προσεγγίζει τον παλιό του διευθυντή στον Π.Γ.Σ. και του ζητάει να ενταχθεί στο Διοικητικό Συμβούλιο του σωματείου. Οι υπηρεσίες, οι γνώσεις και οι συμβουλές μίας προσωπικότητας όπως του Λευκαδίτη θα ήταν πολύτιμες…
Πριν αναφερθούμε στην απάντηση που έδωσε ο Λευκαδίτης στον Καλαφάτη, επιβάλλεται να μεταφερθούμε στις συνθήκες της εποχής.
Η διαμάχη μεταξύ δύο τόσο διαφορετικών, μα συνάμα και δυναμικών, χαρακτήρων (Καλαφάτη – Μαρινάκη), οδήγησε στην ολοκληρωτική διάσπαση του Ποδοσφαιρικού Ομίλου. Ο Καλαφάτης δε σήκωνε μύγα στο σπαθί του. Διαφώνησε με τον τρόπο διοίκησης του Μαρινάκη (στην ουσία η αιτία ήταν η ένταξη στον Π.Ο.Α. μελών που προέρχονταν από το περιβάλλον του Εθνικού Γ.Σ.) και τον κατήγγειλε στις αθλητικές αρχές, υποστηρίζοντας πως δρα ασύμφωνα με το καταστατικό του Ομίλου. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Π.Ο.Α. προσέφυγε στη δικαστική επιτροπή του Σ.Ε.Α.Γ.Σ. και κατηγορούσε τον Καλαφάτη, επίσης, για καταπάτηση άρθρων του Καταστατικού.
Ο Ιδρυτής γνώριζε, βέβαια, καλά πως οι πιθανότητες να δικαιωθεί ήταν ελάχιστες. Αντίδικός του ήταν ένα πρόσωπο με διασυνδέσεις τόσο στον πολιτικό και επιχειρηματικό κόσμο, όσο και στις ομοσπονδίες, το οποίο εκτός των άλλων ασκούσε επιρροή και στον Τύπο. Έτσι απέναντι από τον Καλαφάτη τάχθηκαν αντίπαλα σωματεία, η Ε.Ο.Α. και ο Σ.Ε.Α.Γ.Σ., καθώς και τα έντυπα που χαρακτήριζαν τον Ιδρυτή ως «επαναστατικό» στοιχείο. Ως «αντάρτη»!
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, γίνεται κατανοητό πόσο δύσκολο θα ήταν για τον Λευκαδίτη να αποδεχτεί την πρόταση Καλαφάτη, όσο θερμές και αν ήταν οι μεταξύ τους σχέσεις…
Όμως, μήπως δεν ήταν ένας «επαναστάτης» της εποχής και ο ίδιος ο Λευκαδίτης; Ο άνθρωπος που (στην ουσία μόνος του) ξεκίνησε το «κίνημα» του προσκοπισμού, σε μία συντηρητική κοινωνία, στην οποία μέχρι τότε η αγωγή των παιδιών περνούσε από τυποποιημένα στερεότυπα.
Κάπως έτσι…
Ο Λευκαδίτης αγνοεί το γεγονός πως απέναντι από τον Καλαφάτη βρίσκονταν… ΟΛΟΙ (πλην από τους «πιστούς» συντρόφους του –αθλητές και μέλη) και αποδέχεται την πρόταση να αποτελέσει σύμβουλο του πρώτου Διοικητικού Συμβουλίου του Πανελλήνιου Ποδοσφαιρικού Ομίλου, δηλαδή του συλλόγου που εξελίχθηκε στον σημερινό Παναθηναϊκό Αθλητικό Όμιλο.
Στην πορεία, ο Λευκαδίτης θα αφιερώσει τη ζωή του στον προσκοπισμό και η προσφορά του σε αυτόν είναι η μέγιστη. Το νήμα της ζωής του μεγάλου ευεργέτη θα κοπεί στις 18 Ιουνίου 1944. Έκλεισε τα μάτια για τελευταία φορά σε ηλικία 72 ετών. Κηδεύτηκε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών, παρουσία τριακόσιων βαθμοφόρων και προσκόπων, με πολιτική περιβολή, από τις τριάντα ομάδες που δρούσαν κρυφά από τους Γερμανούς στην Αθήνα και στον Πειραιά.
Υ.Γ. Στη φωτογραφία του κειμένου, ο Λευκαδίτης είναι το πρόσωπο στο κέντρο.