Η ιστορία και οι μαρτυρίες λένε ότι «μια φορά Αμπελόκηπους, για πάντα Αμπελόκηπους», εννοώντας ότι άπαξ και μείνεις για κάποιο διάστημα σε αυτήν την ιστορική συνοικία της Αθήνας, δύσκολα θα μπορέσεις να μετοικήσεις σε κάποια άλλη περιοχή. Γιατί; Δεν υπάρχει μόνο ένας λόγος: αν δεν ζήσεις την αύρα αυτής της μεγάλης γειτονιάς, όπου ακούς συνεχώς ήχους (περιπολικά, ασθενοφόρα, πλανόδιους μουσικούς), δεν μπορείς να καταλάβεις.
Οι Αμπελόκηποι είναι συνοικία στα βορειοανατολικά του κέντρου της Αθήνας, ανατολικά της Λεωφόρου Κηφισίας και της Λεωφόρου Αλεξάνδρας. Είναι η πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή της Αθήνας, μαζί με την Κυψέλη. Οι Αμπελόκηποι συνορεύουν στα βόρεια με το Γηροκομείο, στα νότια με τα Ιλίσια και τα Κουντουριώτικα, στα ανατολικά με του Γουδή -με όριο τη Λεωφόρο Μεσογείων, στη θέση που βρίσκεται το Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία»- και στα δυτικά με του Γκύζη, με όριο την οδό Βερναρδάκη, στη θέση που βρίσκεται ο Άρειος Πάγος και τα δικαστήρια. Βρίσκεται στη διασταύρωση των μεγαλύτερων συγκοινωνιακών κόμβων της Αθήνας, ενώ στη διασταύρωση της Κηφισίας με την Αλεξάνδρας ξεκινούν τα όρια του δακτυλίου. Εξυπηρετείται από τη Γραμμή 3 (μπλε) του Μετρό και συγκεκριμένα από τους σταθμούς Αμπελοκήπων και Πανόρμου. Aπό την περιοχή διέρχονται όλες οι λεωφορειακές γραμμές για τον Βόρειο Τομέα και την ανατολική Αθήνα.
Έως και το πέρας του 19ου αιώνα, οι Αμπελόκηποι αποτελούσαν περιοχή για εξοχικές κατοικίες των Αθηναίων, με πυκνή βλάστηση, κήπους και αμπέλια – πιθανολογείται ότι αυτός είναι ένας λόγος για την ονομασία της περιοχής. Η δόμηση στα πρώτα χρόνια ήταν αραιή και τα λίγα σπίτια που υπήρχαν ήταν αγροτικές κατοικίες και παραθεριστικές επαύλεις, με χαρακτηριστικότερη την έπαυλη Θων, ένα ορόσημο για την οικιστική εξέλιξη της περιοχής. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η περιοχή παρουσίασε ραγδαία πληθυσμιακή αύξηση. Οι Αμπελόκηποι εντάχθηκαν στο σχέδιο πόλης και ξεκίνησε η οικιστική τους ανασυγκρότηση. Στην περιοχή συνέρρευσαν μεγάλες μάζες προσφύγων, αλλά και πλήθος αναπήρων από τη Μικρασιατική Καταστροφή. Η περιοχή οικοδομήθηκε ταχύτατα, κυρίως τις δεκαετίες του 1960 και 1970, γι’ αυτό και τα περισσότερα κτίσματα είναι παλιά.
Εκεί λειτούργησε το πρώτο κλειστό γυμναστήριο της Ελλάδας, το 1958, ο λεγόμενος «Τάφος του Ινδού».
Στο ύψος της Λεωφόρου Αλεξάνδρας 165-169 βρίσκονται «τα προσφυγικά», ένας παλιός, σχεδόν ετοιμόρροπος πολεοδομικός σχηματισμός που αποτελείται από οκτώ πολυκατοικίες, με 228 διαμερίσματα, αρκετά από τα οποία κατοικούνται ακόμη και σήμερα. Οι κατοικίες κατασκευάστηκαν μεταξύ 1933 και 1935, μερίμνη του ελληνικού κράτους, το οποίο αναζητούσε τρόπους για τη στέγαση των εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων που είχαν συρρεύσει στην πρωτεύουσα, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Μέχρι και σχεδόν τα τέλη της πρώτης δεκαετίας του 2000, ένοικοι διέμεναν σε 90 από αυτά τα διαμερίσματα, με τα υπόλοιπα να έχουν περιέλθει στην ιδιοκτησία του Δημοσίου.
Απέναντι από τα προσφυγικά είναι η «Λεωφόρος», τo γήπεδο του Παναθηναϊκού («Απόστολος Νικολαΐδης», η επίσημη ονομασία του), που βρίσκεται εκεί από το 1922. Μάλιστα, εκεί λειτούργησε το πρώτο κλειστό γυμναστήριο της Ελλάδας, το 1958, ο λεγόμενος «Τάφος του Ινδού», χωρητικότητας 1.500 θέσεων. Η Λεωφόρος έχει φιλοξενήσει τεράστιους αγώνες των αιώνιων αντιπάλων (Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός), αλλά και αυτόν με την Μπάγερν Μονάχου το 1967, που έκανε ρεκόρ εισιτηρίων (30.000). Επίσης, στο υπόγειο της Θύρας 5 του γηπέδου έχει την έδρα του το Τμήμα Πυγμαχίας του Παναθηναϊκού, που έχει κατακτήσει 32 φορές το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Ανδρών, με πρωτεργάτη τον προπονητή του συλλόγου, Γιάννη Αϊδινιώτη. Λίγο πιο κάτω, στον αριθμό 115 της Λ. Αλεξάνδρας, βρίσκεται και ο Κεντρικός Σύνδεσμος της Θύρας 13 – γνωστός και ως «τριώροφο».
Μια ακόμη ιστορική φιγούρα των μαχητικών αθλημάτων -συγκεκριμένα του kickboxing-, ο Γιώργος Μάλλιος, έχει κι αυτός ως έδρα του τους Αμπελόκηπους, αφού στην οδό Αμαλιάδος 17 βρίσκεται το γυμναστήριό του, η παλιότερη σχολή kickboxing στην Ελλάδα. Μάλιστα, συχνά-πυκνά, Γιάννης Αϊδινιώτης και Γιώργος Μάλλιος συναντώνται, πότε στη σχολή του ενός και πότε στου άλλου, για να κοντραριστούν στο τάβλι.
Απέναντι από τη ΓΑΔΑ βρίσκεται το Αυτόφωρο, το περιβόητο 24ωρο στέκι επί της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, που σερβίρει σπιτικά φαγητά και είναι περισσότερο γνωστό για τον πατσά του.
Άλλο ένα χαρακτηριστικό των Αμπελόκηπων είναι τα πολλά νοσοκομεία που βρίσκονται στην περιοχή, από προπολεμικών χρόνων, επειδή η περιοχή είχε πολύ υγιεινό κλίμα: Ιπποκράτειο, Λαϊκό, Παίδων, Ερυθρός Σταυρός, Ελπίς, Άγιος Σάββας, Έλενα, είναι μερικά από αυτά.
Η φοιτητοκρατούμενη οδός Πανόρμου και τα στενά γύρω από αυτήν, είναι ίσως το πιο ωραίο σημείο της περιοχής, όπου βλέπεις πολλή νεολαία – κυρίως φοιτητές, ανάμεσά τους πάρα πολλοί Κύπριοι και Ευέλπιδες. Επίσης, εκεί θα πετύχεις πάρα πολλούς Φιλιππινέζους που μένουν στα υπόγεια και ισόγεια των σπιτιών και τους οποίους θα δεις (στον ελεύθερο χρόνο τους) σε κάποια από τα γήπεδα μπάσκετ της περιοχής, να ξεδιπλώνουν το ταλέντο τους – σε καμία άλλη χώρα στον κόσμο δεν έχουν τόση αγάπη για το μπάσκετ, όσο έχουν στις Φιλιππίνες. Οι Αμπελόκηποι έχουν αρκετά ανοιχτά γηπεδάκια, με πιο χαρακτηριστικά αυτά πίσω από το γήπεδο του ΠΑΟ, αλλά και εκείνα δίπλα στη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αττικής (ΓΑΔΑ), ακριβώς πάνω από τη στάση του Μετρό «Αμπελόκηποι». Τα συγκεκριμένα ανακαινίστηκαν ελαφρώς το 2011 από τη Nike, με αφορμή την επίσκεψη του Kobe Bryant στην Αθήνα και το 3-on-3 τουρνουά μπάσκετ που διοργάνωσε η εταιρεία αθλητικών ειδών για νέους ηλικίας 15 έως 18 ετών, αναζητώντας τις 16 καλύτερες ομάδες της Αθήνας – ο τελικός έγινε στο ΟΑΚΑ.
Στη Λουίζης Ριανκούρ, τον Μάρτιο του 1992, συντελέστηκε το απόλυτο αστυνομικό φιάσκο.
Μιας και αναφέρθηκε η ΓΑΔΑ, ναι, η περιοχή των Αμπελόκηπων είναι το κέντρο της Ελληνικής Αστυνομίας. Εκεί θα δεις να μαζεύεται κόσμος έπειτα από πορείες, για να συμπαρασταθεί σε όσους έχουν προσαχθεί. Επίσης, θα δεις συχνά-πυκνά βανάκια τηλεοπτικών συνεργείων που κάνουν κάποιο ρεπορτάζ, αλλά και μαύρα τζιπάκια της Αστυνομίας που βγαίνουν από το υπόγειο του πολυώροφου κτιρίου, στο πλάι, στην οδό Δημητσάνας. Απέναντι από τη ΓΑΔΑ βρίσκεται το Αυτόφωρο, το περιβόητο 24ωρο στέκι επί της Λεωφόρου Αλεξάνδρας που σερβίρει σπιτικά φαγητά, χειμώνα-καλοκαίρι, και είναι περισσότερο γνωστό για τον πατσά του – λογικά θα έχεις καταλήξει εκεί μετά από τρελό ξενύχτι.
Λίγο πιο κάτω, κατηφορίζοντας τη Σούτσου, θα βρεις την καλλιτεχνική Πλατεία Μαβίλης, το Βalthazar -ένα από τα πιο ιστορικά εστιατόρια της πόλης, στα τραπέζια του οποίου χτυπάει η καρδιά της κοσμικής Αθήνας-, ενώ, ακόμη πιο κάτω, την Αμερικανική Πρεσβεία και το Μέγαρο Μουσικής. Μετά την πρεσβεία, ανεβαίνοντας την Κηφισίας, θα δεις σύντομα στο δεξί σου χέρι τον Πύργο Αθηνών, ένα ορόσημο της περιοχής, με γραφεία και τράπεζες. Οι Αμπελόκηποι έχουν ακόμη ένα θεόρατο κτίριο, τον Πύργο «Απόλλων», που είναι ο πρώτος ουρανοξύστης της Αθήνας: Αποτελείται από 24 πατώματα, με πλήθος κατοικιών και βρίσκεται στη συμβολή των οδών Πανόρμου και Λουίζης Ριανκούρ.
Η Λουίζης Ριανκούρ είναι μια κομβική οδική αρτηρία των Αμπελόκηπων, όπου τον Μάρτιο του 1992 συντελέστηκε το απόλυτο αστυνομικό φιάσκο. Οι Αρχές δέχθηκαν μια πληροφορία πως στη συγκεκριμένη οδό ετοιμάζει χτύπημα η τρομοκρατική οργάνωση 17 Νοέμβρη. Αστυνομικοί έσπευσαν στο «σημείο μηδέν», για να συλλάβουν τους τρομοκράτες. Λέγεται πως υπήρξε κάποια στιγμή που οι αστυνομικοί κάθονταν στο διπλανό παγκάκι απ’ τους τρομοκράτες και με πανικό διαπίστωσαν πως ένας εξ αυτών φορούσε περούκα, άρα ήταν ύποπτος. Ο περουκοφόρος τρομοκράτης απεδείχθη θρασύτατος, αφού ακολούθησε τον αστυνομικό κατά πόδας, όταν εκείνος πήγε να πάρει τηλέφωνο στα κεντρικά, για να δει αν το φορτηγάκι ήταν κλεμμένο. Όταν ο αστυνομικός με το ασφαλίτικο αυτοκίνητο αποφάσισε να ακολουθήσει το βαν, δεν πέτυχε και πολλά πράγματα: Στη στροφή προς Τουρκοβούνια, ο αστυνομικός Μουρουλέας έχασε το βαν για κάποιον ακατανόητο λόγο. Μαζί με το βαν, βεβαίως, έχασε και τη θέση του.
Οι Αμπελόκηποι είναι, τέλος, μια hip hop γειτονιά, αφού από εκεί «βγήκε» ο θρυλικός Ανδρέας Μαρνέζος ή αλλιώς, Λεκτικός. Ακόμη, ο Κανών, ράπερ των RNS, είναι γέννημα-θρέμα Αμπελοκήπων και μάλιστα, σχετικά πρόσφατα, έβγαλε ένα κομμάτι για τη γειτονιά του.
Δείτε περισσότερες φωτογραφίες παρακάτω:
Πηγή:vice.gr
