Ο Δημήτρης Πετρούνιας, ψυχολόγος σε θέματα προετοιμασίας αθλητών και αθλητριών του Ερασιτέχνη Παναθηναϊκού, μιλάει στο Panathinaikos24.gr για τον κορωνοϊό και τις επιπτώσεις στην καθημερινότητα των ανθρώπων και προτείνει τρόπους διαχείρισης των παιδιών κατά την παραμονή τους στο σπίτι.
Παράλληλα, στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο Δημήτρης Πετρούνιας, αναφέρεται στα τμήματα ΑμεΑ που έχουν δημιουργήσει στον Παναθηναϊκό, το μεράκι και τη θέληση που υπάρχει από τους ανθρώπους που συμμετέχουν στη σπουδαία αυτή κίνηση και επισημαίνει κινήσεις που έχουν γίνει ως τώρα και ο κόσμος δεν γνώριζε.
Αναλυτικά όσα είπε στη συνέντευξή του, αποκλειστικά στο Panathinaikos24.gr:
Ο εγκλεισμός απέδειξε πως όταν θέλει ο Έλληνας πειθαρχεί. Θα μπορούσε να αποτελέσει παράδειγμα και για την καταπολέμηση της βίας στα γήπεδα;
«Ιστορικά ίσως είναι η πρώτη φορά στη χώρα μας που τόσο οι πολιτικοί όσο και οι πολίτες ακούμε τους ειδικούς. Οι καταρτισμένοι επιστήμονες έλαβαν τα ηνία κι αυτός είναι ο λόγος που μια τόσο γενικευμένη κρίση την αντιμετωπίζουμε πολύ πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Ενδεχομένως το ίδιο τεχνοκρατικό μοντέλο να είχε καλύτερα αποτελέσματα και στην καταπολέμηση της βίας. Μια ανεξάρτητη επιτροπή εξειδικευμένων επιστημόνων κι όχι πολιτικών θεωρώ πως θα είχε σαφώς περισσότερες πιθανότητες επίτευξης του στόχου».
Οι αθλητές αντιμετωπίζουν ψυχολογικά πιο εύκολα την πανδημία και κυρίως τον εγκλεισμό;
«Η κατάσταση είναι σίγουρα δύσκολη και πρωτόγνωρη για όλους ανεξαιρέτως. Οι αθλητές διαθέτουν το πλεονέκτημα λόγω του αυστηρού προγραμματισμού που διαθέτουν σε καθημερινή βάση να αυτοπεριοριστούν και να συγκροτηθούν σαφώς πιο εύκολα. Επίσης οι αθλητές υψηλού επιπέδου έχουν ξαναβιώσει εγκλεισμό για προπονητικούς σκοπούς κι έχουν αποκτήσει εμπειρία διαχείρισης.
Από την άλλη όμως αν για μας είναι δύσκολο να αυτοπεριοριζόμαστε σε ορισμένα τετραγωνικά για τους αθλητές που διαθέτουν τόσο ενέργεια είναι σαφώς πολύ πιο επίπονο ψυχολογικά. Επί της ευκαιρίας κι αφού το έθιξες ας γίνει τροφή για σκέψη η δοκιμασία που περνούν οι παίκτες κάθε χρόνο όταν βρίσκονται εσώκλειστοι για καλοκαιρινή προετοιμασία ενώ εμείς παραθερίζουμε στις ακτές».
Πως θεωρείς ότι θα είναι η επόμενη μέρα;
«Βαδίζουμε εντελώς σε ένα αχαρτογράφητο τοπίο και κανείς δεν μπορεί να εκφέρει με βεβαιότητα το οτιδήποτε. Η διάρκεια του εγκλεισμού θα έχει σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση της επόμενης μέρας και θα καθορίσει το χρόνο επανένταξής μας στους ρυθμούς που είχαμε συνηθίσει. Θεωρητικά μιλώντας με το πέρας του εγκλεισμού εικάζω πως θα παρατηρηθούν συμπεριφορές «δύο ταχυτήτων».
Στην πρώτη περίπτωση ενδεχομένως να συναντήσουμε εσωστρέφεια λόγω φοβίας κι ανασφάλειας οπότε θα παρατηρηθεί σταδιακή ενσωμάτωση. Στην δεύτερη περίπτωση η άρση του εγκλεισμού για αρκετούς θα πυροδοτήσει την ανάγκη τάχιστης επανένταξης χωρίς όρια στην καθημερινότητα προ πανδημίας.
Σε αυτό το σημείο συνήθως κάνει εμφάνιση η υπερβολή και η αλόγιστη συμπεριφορά οπότε ευελπιστώ το κράτος να έχει μεριμνήσει γιατί θα ενδέχεται να θρηνήσουμε θύματα από άλλα αίτια όπως για παράδειγμα τα τροχαία δυστυχήματα εξαιτίας της υπερβολικής ταχύτητας».
Μπορούμε να κάνουμε κάτι καθημερινά ώστε να ενταχθούμε πιο ομαλά μετά τον εγκλεισμό;
«Ο προγραμματισμός αποτελεί το καλύτερο «εργαλείο» σταδιακής επανένταξης. Εκείνο που μπορούμε να κάνουμε από σήμερα κιόλας είναι να ορίσουμε ένα σαφή καθημερινό προγραμματισμό και να φέρουμε πάλι στην ζωή μας μια ρουτίνα. Θα μας βοηθήσει πολύ στην καθημερινότητά μας αλλά τα κύρια οφέλη θα τα διαπιστώσουμε όταν θα επιστρέψουμε. Ιδιαίτερη προσοχή στις ώρες αφύπνισης και ύπνου το βράδυ,πρέπει να παραμείνουν ίδιες όλο αυτό το διάστημα».
Μπορείς να προτείνεις μερικούς τρόπους διαχείρισης της αρνητικής συμπεριφοράς, αντίδρασης και μη διάθεσης συνεργασίας από μέρους των παιδιών λόγω του περιορισμού στο σπίτι;
«1. Προσπαθήστε να αναπτύξετε ποιοτική επικοινωνία με τα παιδιά σας. Αφουγκραστείτε κι συζητήστε τις ανησυχίες τους. Αυτή η περίοδος αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για να αντιληφθείτε τι νιώθει και τι θέλει το παιδί αλλά και… αντιστοίχως!
2. Να διαθέτετε υπομονή και να μειώσετε τις ακραίες λεκτικές ή. . . μη λεκτικές αντιδράσεις όπως για παράδειγμα έναν έντονο μορφασμό απογοήτευσης. Δημιουργούν εκνευρισμό και απομάκρυνση.
3. Αφήστε τους χρόνο να σκεφτούν και μην κατακρίνετε έντονα και με θυμό τις απόψεις τους,η αντίδραση γεννά αντίδραση με αποτέλεσμα το σπίτι να θυμίζει εμπόλεμη ζώνη διαταρράσοντας υπό την μορφή ντόμινο την οικογενειακή γαλήνη όλων μελών της.
4. Χρησιμοποιήστε θετική διατύπωση κι αποφύγετε να λέτε «μη» και «δεν» όλη την ώρα. Το παιδί έχει την τάση να αντιδρά αρνητικά σε αυτό το ερέθισμα ακόμα κι αν γνωρίζει πως έχετε δίκιο.
5. Αναφέρετε το όνομα του παιδιού στην αρχή της φράσης ώστε να του δώσετε την πρέπουσα σημασία και να νιώσει σημαντικό μέσα στο σπίτι.
6. Ελέγξτε τη τονικότητα της φωνής σας. Όταν το παιδί φωνάζει μην προσπαθείτε να το συναγωνιστείτε. Συνήθως οι έντονες φωνές δημιουργούν μετά κι έντονες λογομαχίες.
7. Διατηρήστε οπτική επαφή με το παιδί σε κάθε επικοινωνία σας. Το βέλτιστο είναι να συνομιλείτε στο ίδιο ύψος ώστε οτιδήποτε του αναφέρετε να το ακούσει πιο εύπεπτα και χωρίς να υπάρχει φοβικό ερέθισμα.
8. Να ενθαρρύνετε την ελεύθερη έκφραση τους και να μην τα καταπιέζετε. Πρέπει τα παιδιά να σας θεωρούν «συμμάχους» και όχι ανταγωνιστές τους.
9. Μην ταυτίζετε τα παιδιά σας με τα αδέρφια τους ή με τους συνομηλίκους τους. Κάθε παιδί είναι διαφορετικό και μοναδικό.
10. Θέστε όρια και μέτρο στη συμπεριφορά τους. Μέτρο όμως, πρέπει να υπάρχει και στη δική σας ζωή και συμπεριφορά. Τα παιδιά μιμούνται συμπεριφορές κι όχι θεωρίες,οπότε να είστε το παράδειγμα τους.
11. Προσπαθήστε να τους διασφαλίσετε ιδιωτικότητα και προσωπικό χώρο κυρίως αν έχετε σπίτι παιδί στην εφηβεία.
12. Μην αντιδράτε έντονα και μην διαπληκτίζεστε μπροστά τους. Αν βιώσουν βία θα παράξουν βία.
13. Ορίστε αυστηρό ημερήσιο πρόγραμμα όπου θα πρέπει να τηρείτε όλοι στο σπίτι. Κατά αυτό τον τρόπο κατανικάτε την ανία, περιορίζετε την ανασφάλεια και μειώνετε το θυμό. Προσπαθήστε να εντάξετε στο πρόγραμμα δημιουργικές ασχολίες με τα παιδιά σας,θα έρθετε πιο κοντά και θα κατανικήσετε τον χρόνο εγκλεισμού».
Στον Παναθηναϊκό ΑΟ έχεις κάνει αρκετές ομιλίες στα παιδιά κι εκτός αθλητικού πλαισίου δείχνοντας πια πόσο καλή οργάνωση υπάρχει σε όλους τους τομείς. Έχεις προγραμματίσει κάτι για το άμεσο διάστημα;
«Ο Παναθηναϊκός Α.Ο δεν αποτελεί απλά ένα σύλλογο που κάνει πρωταθλητισμό. Είναι εκείνος ο σύλλογος που θέτει βάσεις αξιών και ιδανικών για τις νέες γενιές. Αυτό αποτελεί την αρχή μας και για αυτό όσοι τον υπηρετούμε προσπαθούμε με κάθε μέσο να προάγουμε πολιτισμό μέσω της Παναθηναϊκής Ιδέας.
Τους προηγούμενους μήνες όντως κάναμε αρκετές ομιλίες που αφορούσαν και θέματα εκτός αθλητισμού όπως για την οδική συμπεριφορά, για τον προγραμματισμό μελέτης και στοχοπροσήλωσης μαθητών Λυκείου για τις πανελλήνιες, για την απόσπαση προσοχής, για το σχολικό εκφοβισμό και για την ίση μεταχείριση των ατόμων με αναπηρία.
Είχαμε προγραμματίσει για αυτό τον μήνα ακόμα δύο σεμινάρια που αφορούσαν την ορθή χρήση των social media και την διαχείριση άγχους για τις πανελλήνιες όμως εξαιτίας της όλης κατάστασης αναζητούμε τρόπους ώστε να γίνουν ποιοτικά εξ αποστάσεως».
Ο Παναθηναϊκός ΑμεΑ αποτελεί το πιο αγαπημένο τμήμα των φιλάθλων. Γνωριζόμαστε χρόνια κι αναφερόσουν συχνά στη δημιουργία αυτού του τμήματος. Πως εντέλει επιτεύχθηκε;
«Ο Παναθηναϊκός ΑμεΑ υπήρχε όντως ως ιδέα, με τον Άγγελο Σκλαβουνάκη, εδώ κι αρκετά χρόνια όμως η νυν διοίκηση ήρθε να δώσει το τελικό οκ για να υλοποιηθεί αυτό το όνειρό μας, πάντα με την απόλυτη στήριξη στο τμήμα μπάσκετ του κου Βαγγέλη Παπαλιού.
Δεν θα ξεχάσω ποτέ πως πριν 3 χρόνια σε μια ομιλία που είχα στη Μεγαλόπολη για την Οδική Ασφάλεια την γνωριμία μου με τον Χρήστο Μαρτσάκη, ο οποίος ήταν κι εκείνος ομιλητής στην ίδια ημερίδα. Οι συζητήσεις μας για τον Παναθηναικό και για τη δημιουργία ομάδας ΑμεΑ ήταν ουσιαστικές κι από καρδιάς. Εντέλει η ομάδα έγινε μετά από λίγο χρόνο, ο Χρήστος ήταν εκ των πρωταγωνιστών από την αρχή μέχρι το τέλος, πετυχαίνοντας μάλιστα το τελευταίο καθοριστικό καλάθι ανόδου μας στην Α1. Μάλλον ο Θεός είναι πράσινος και μας χαμογελά…».
Οι πιο δυνατές στιγμές σου στην ομάδα;
«Στον Παναθηναϊκό έχω βιώσει μοναδικές στιγμές τα τελευταία χρόνια και πραγματικά νιώθω ευλογημένος που ανήκω στην ομάδα που αγαπώ. Οι κατακτήσεις πανελλήνιων πρωταθλημάτων από τις νεάνιδες, κορασίδες και παγκορασίδες, η άνοδος του γυναικείου τμήματος βόλεϊ πέρυσι στην πρώτη κατηγορία, η κατάκτηση του τίτλου φέτος στο ανδρικό βόλεϊ απέναντι στον Ολυμπιακό και… η άνοδος του τμήματος καλαθοσφαίρισης με αμαξίδιο στην Α1 είναι στιγμές που δεν θα ξεχάσω ποτέ».
Η συνεργασία είναι πιο εύκολη με ανδρικά ή γυναικεία τμήματα;
«Πρωτίστως θέλω να αναφερθώ με πάσα ειλικρίνεια στο γεγονός πως όλα τα τμήματα διαθέτουν ποιοτικούς αθλητές όσο αφορά το ήθος και τις αρχές τους. Οι επιλογές που έχουν γίνει από προπονητικό επιτελείο και διοίκηση δεν δίνουν κανένα περιθώριο αμφισβήτησης. Είναι μοναδικό να συνεργάζεσαι με αθλητές που όχι μόνο κανείς δεν κατηγορεί για κακή εξωγηπεδική ζωή αλλά αποτελούν πρότυπα για όλους μας. Αν ανατρέξετε μόνο σε βραβεύσεις «Fair Play» θα διαπιστώσετε αυτό που μόλις ανέφερα.
Τώρα όσο αφορά τις συνεργασίες μου είναι αρμονικές και γεμάτες σεβασμό είτε στα γυναικεία είτε στα ανδρικά τμήματα. Συνήθως αδικείται τις αθλήτριες θεωρώντας τες πιο ιδιόρρυθμες. Αν καλλιεργήσεις την ενσυναίσθηση κι επικοινωνήσεις ουσιαστικά και πιο αναλυτικά μαζί τους η συνεργασία θα είναι απόλυτα αποδοτική και αρμονική. Τα ανδρικά τμήματα δεν χρειάζονται υπερανάλυση, θέτεις τους στόχους και ενεργοποιείς τα κίνητρα. Τώρα ειδικά στα γυναικεία τμήματα βόλεϊ και μπάσκετ η σύμπραξη μας είναι κάτι παραπάνω από ιδανική,τις σέβομαι απόλυτα και πιστεύω πραγματικά πως είναι οι καλύτερες. Θα το δείτε…».
Το Ινστιτούτο Έρευνας και Καινοτομίας του Παναθηναικού ΑμεΑ αποτέλεσε μια κίνηση πολύ ιδιαίτερη για τα ελληνικά δεδομένα. Ήδη το τρισδιάστατο πινάκιο αφής για τυφλούς «έπαιξε» ακόμα και στην Euroleague. Ετοιμάζεις πάλι συνεργασία ή καινοτομία;
«Το Ινστιτούτο Έρευνας και Καινοτομίας του Παναθηναικού ΑμεΑ είναι το άρμα μας για να αλλάξουμε τον αθλητισμό ΑμεΑ στην χώρα μας. Μετρά ελάχιστους μήνες ύπαρξης κι ήδη έχει καταφέρει να συζητηθεί ακόμα και στο εξωτερικό. Αυτή την περίοδο έχουμε ξεκινήσει συνεργασίες με διακεκριμένους επιστήμονες όπου από κοινού θα δημιουργήσουμε νέες τάσεις στον τρόπο προπόνησης και παρακολούθησης αγώνα.
Η τελευταία μας συνεργασία ήταν με καταξιωμένους ερευνητές που συνεργάζονται με το Βασιλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Σουηδίας και την Ευρωπαϊκή Εταιρεία του Διαστήματος. Αφορούσε μία πρωτοπόρα συσκευή (Sports 4 Visually Impaired People) για τους φιλάθλους με προβλήματα όρασης η οποία επιτρέπει να ”αισθάνονται” το οποιοδήποτε αθλητικό γεγονός: 1) Αυτόνομα: χωρίς την ανάγκη ατομικού συνοδού 2) Άμεσα : οι ίδιοι θα διαμορφώνουν τα συναισθήματα που δημιουργεί το άθλημα και όχι αυτά που διαβιβάζει ο εκάστοτε εκφωνητής 3) Ανεξαρτήτως της τοποθεσίας τους: μπορούν να βρίσκονται στην κερκίδα του γηπέδου, στο σπίτι τους ή όπου αλλού επιθυμούν. Θα ακολουθήσει σε λίγες μέρες η ανακοίνωση επιστημονικής πρότασης η οποία προέκυψε σε συνεργασία με την εταιρεία JAR για προπόνηση αθλητών με την βοήθεια… εικονικής πραγματικότητας! Ο αθλητισμός είναι μια έκφανση του πολιτισμού προσβάσιμη σε όλους… και αυτό θα πετύχουμε με “όπλο” μας την επιστήμη.
Επίσης να αναφέρουμε πως τα πρώτα δελτία τύπου σε γραφή Μπράιγ ανήκουν στον Παναθηναικό ΑμεΑ όπως και ότι έχουμε ξεκινήσει να επικοινωνούμε τα πρώτα μηνύματα στη νοηματική για τους φιλάθλους μας».
Από τις εικόνες που βλέπουμε έχουμε διαπιστώσει πως το τμήμα έχει οικογενειακό κλίμα. Πως το καταφέρατε σε τόσο μικρό διάστημα;
«Το σημαντικότερο όλων είναι πως ο Παναθηναϊκός γενικότερα λειτουργεί ως οικογένεια κι αυτό ξεκινά από τη διοίκηση. Στις προπονήσεις και στους αγώνες των παιδιών έρχονται αρκετές φορές παίκτες με ειδικό βάρος, όπως για παράδειγμα ο Νίκος Παππάς, ο οποίος έχει δημιουργήσει μια πολύ ιδιαίτερη σχέση.
Εσωτερικά στην ομάδα η συντριπτική πλειοψηφία είμαστε Παναθηναϊκοί οπότε κινούμαστε με το ίδιο όραμα και τις ίδιες ιδέες. Θεωρώ πως αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για την ευρυθμία της ομάδας.
Όσοι δεν γνωριζόμασταν μέσω του τμήματος αποκτήσαμε εκτίμηση και φιλία όπως προσωπικά προέκυψε με τον αστείρευτο δυνάμεων έφορο του μπάσκετ με αμαξίδιο, Θοδωρή Σιούτα και την εξαιρετική επαγγελματία φυσιοθεραπεύτρια του τμήματος, Γεωργία Μελά».
