Η διπλωματική εργασία του Νεκτάριου Μεγαλέμου και του Χριστόδουλου Παπαδόπουλου έχει ως θέμα τη δημιουργία ενός νέου σύγχρονου και λειτουργικού γηπέδου ποδοσφαίρου του Παναθηναϊκού στην Αθήνα, το οποίο φιλοδοξεί να αποτελέσει έναν νέο χώρο για την πόλη, ο οποίος ενσωματώνεται στην ελληνική πρωτεύουσα, προσελκύει τη δημόσια ζωή και τελικά γίνεται ένα μέρος της καθημερινότητας των πολιτών.
Η εργασία παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο του 2019 στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αθηνών με καθηγητή τον Τηλέμαχο Ανδριανόπουλο.
–κείμενο από τον δημιουργό
Η σχέση που δημιουργείται μεταξύ του γηπέδου ποδοσφαίρου του Παναθηναϊκού στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, με την ευρύτερη περιοχή δεν είναι μονοδιάστατη. Το στάδιο μέσω της λειτουργίας του, ενισχύει την ευρύτερη περιοχή κατά τη διάρκεια ενός ποδοσφαιρικού αγώνα, όπως αντίστοιχα η περιοχή ενισχύει το περιβάλλον του σταδίου κατά τις ώρες που αυτό δεν φιλοξενεί κάποια δραστηριότητα στο εσωτερικό.
Η αναγκαιότητα εκσυγχρονισμού του γηπέδου, σε συνδυασμό με την ιδιαίτερη σχέση της Λεωφόρου Αλεξάνδρας και του γηπέδου, αποτέλεσαν την αφορμή, για το σχεδιασμό ενός σύγχρονου σταδίου του Παναθηναϊκού. Για να καταστεί εφικτή η κτιριολογική μελέτη ενός νέου σταδίου στην υφιστάμενη θέση, θα έπρεπε μέσω της χρήσης πολεοδομικών εργαλείων να αναδιοργανωθεί η άμεση περιοχή επιρροής του. Η περιοχή, έπρεπε να ανασυγκροτηθεί ώστε να συμβαδίσει με τις νέες ανάγκες που επιτάσσει ένα σύγχρονο στάδιο διπλάσιας χωρητικότητας από το υφιστάμενο.
Το νέο στάδιο χαρακτηρίζεται από τρεις βασικές αρχές οι οποίες αποτελούν μέρος του άμεσου περιβάλλοντος του, αλλά και του αντίκτυπου που θα έχει στον αστικό ιστό. Αρχικά, κρίθηκε αναγκαίο να κρατηθεί το ύψος του σταδίου, στο ίδιο με το υφιστάμενο, χαμηλότερο δηλαδή από τις όμορες πολυκατοικίες. Ένα ποδοσφαιρικό στάδιο, λόγο της ιδιομορφίας που έχει ως κτίριο είναι συνήθως μια μεγάλη ογκώδη κατασκευή. Στη συγκεκριμένη περίπτωση λόγο της τοποθεσίας του, το νέο στάδιο χωρητικότητας 37,400 θέσεις αν και διπλάσιο σε χωρητικότητα από το υπάρχον, δεν θα έπρεπε να φαίνεται και διπλάσιο σε μέγεθος.
Επιπλέον, περιμετρικά του δημιουργείται, ένα δημόσιο πέρασμα – μια στοά. Το άμεσο περιβάλλον του σταδίου θα πρέπει να χρησιμοποιείται από τους κάτοικους της περιοχής καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Η στοά, μπορεί να φιλοξενήσει εντός της, εμπορικούς χώρους αλλά και να λειτουργήσει ως ημιυπαίθριο πέρασμα, στα όρια του οικοδομικού τετραγώνου. Τέλος, σχεδιάζονται δυο πλατείες περιμετρικά του σταδίου για την εκτόνωση του μεγάλου όγκου των φιλάθλων.
Το πεδίο, βρίσκεται στους πρόποδες του λόφου του Λυκαβηττού. Για το λόγο αυτό χαρακτηρίζεται από έντονες υψομετρικές διαφοροποιήσεις. Ανάλογα από τη θέση που βρίσκεται ο παρατηρητής, το ύψος του νέου κτιρίου μεταβάλλεται από 5 μέχρι και 16 μέτρα. Ο όγκος του σταδίου, βυθίζεται 14 μέτρα κάτω από τη στάθμη της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, θέτοντας τα όρια του πολύ κοντά με τα όμορά κτίρια. Ωστόσο, χάρη στην ιδιομορφία του εξωτερικού κελύφους, το φως και ο αέρας περνούν ανεμπόδιστα φτάνοντας μέχρι το έδαφος. Το στάδιο, γενικών διαστάσεων 206 Χ 170 μέτρων, προσδίδει μέσω της γεωμετρικής του καθαρότητας ένα μνημειακό χαρακτήρα. Η καθαρή, ορθογωνική γεωμετρία του κελύφους, είναι αναγνωρίσιμη και στο εσωτερικό του σταδίου μέσω του ορθογώνιου ανοίγματος πάνω από τον αγωνιστικό χώρο.
Το μεταλλικό κέλυφος που περικλείει το στάδιο, είναι η όψη, η δομή, η διακόσμηση και μέρος του δημόσιου χώρου. Αποτελεί τη σύνδεση της πόλης με το εσωτερικό του σταδίου και ταυτόχρονα είναι ένα αυτόνομo αστικό κέντρο. Παράλληλα, αποτελεί το φορέα που στηρίζει την οροφή. Σε συνδυασμό με το μεταλλικό περίβλημα, εξίσου σημαντική είναι και η σκυροδετημένη δακτύλιος που διατρέχει την περίμετρο του κοίλου, παραλαμβάνοντας τα φορτία που ασκεί το στέγαστρο και το άνω διάζωμα των κερκίδων.
Η σύγχρονη κυριαρχούσα αντίληψη, φέρει τα στάδια μακριά από το κέντρο της πόλης. Θεωρούμε πως ο σχεδιασμός ενός σύγχρονου και λειτουργικού σταδίου για τον Παναθηναϊκό δεν είναι μονοσήμαντος. Δεν είναι δηλαδή απλώς ένα στάδιο ενός συλλόγου.