Τι σημαίνει το Brexit οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά και ιδεολογικά

Η πρώτη αποχώρηση χώρας από την ΕΕ θα πυροδοτήσει πάμπολλες πολιτικές, οικονομικές και ιδεολογικές εξελίξεις, όχι μόνο στην Βρετανία, αλλά και σε ολόκληρη την ΕΕ, ακόμα και εκτός αυτής. Αν και είναι ακόμα νωρίς για (οριστικά) συμπεράσματα, ωστόσο, μακριά από πανηγυρισμούς ή κλάματα, μερικά πρώτα σχόλια είναι αναγκαία.

2. Πολιτικοϊδεολογικά, τα πράγματα είναι ακόμα πιο μπερδεμένα. Υπέρ της παραμονής ήταν, όπως ξέρουμε, τόσο ο Κάμερον όσο και ο Κόρμπυν. Κυρίαρχη επιλογή του βρετανικού κεφαλαίου ήταν η παραμονή, αλλά σημαντικά κομμάτια του υποστήριξαν την έξοδο. Το ίδιο ισχύει και για την αριστερά: πλειοψηφικά ήταν υπέρ της παραμονής -σ’ αυτό υπήρξε καθοριστική η στάση του Κόρμπυν- αλλά κομμάτια της εκφράστηκαν και υπέρ της εξόδου. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε παραδοσιακά προπύργια των Εργατικών υπερίσχυσε το Brexit. Υπέρ της εξόδου τον τόνο έδωσαν οι ξενοφοβικές – αντιμεταναστευτικές φωνές, και αυτός ήταν σημαντικός λόγος που καθόρισε την ψήφο. Ταυτόχρονα, όμως, στην ψήφο της εξόδου υπήρχε, αν και πιο αδύνατο, το ρεύμα της προστασίας των κοινωνικών κατακτήσεων και του κράτους πρόνοιας. To Brexit, δηλαδή περιείχε και εθνικιστικά στοιχεία και στοιχεία αντίστασης στην ΕΕ και εθνοτικής – πολιτισμικής παράδοσης -η βρετανική ιδιαιτερότητα, ο βρετανικός απομονωτισμός.

3. Για όλους τους παραπάνω λόγους, ας περιμένουμε πριν πανηγυρίσουμε το αποτέλεσμα ως “ήττα του νεοφιλελευθερισμού” ή πριν θρηνήσουμε θεωρώντας το “νίκη των λαϊκιστών”. Και φυσικά οι συγκρίσεις με το περσινό ελληνικό δημοψήφισμα είναι άτοπες, αφού τα καθοριστικά στοιχεία ήταν διαφορετικά: στο ελληνικό δημοψήφισμα δεν ετίθετο το ερώτημα τoυ Grexit, είχαμε την αριστερά σαφώς υπέρ του “όχι” και τα στρατόπεδα ήταν πολύ πιο μονοκόμματα: το κατεστημένο υπέρ του “ναι”, η αριστερά και ο λαϊκός κόσμος υπέρ του “όχι”. Ούτε, βέβαια, είναι συγκρίσιμο ένα Brexit με ένα Grexit! Τα μεγέθη είναιεντελώς ανόμοια, πράγμα που κάνει και ποιοτική τη διαφορά.

4. Μέσα σε όλη αυτή την ασάφεια και το μπέρδεμα, ένα είναι σαφές: το αποτέλεσμα συνιστά μεγάλη ήττα της ΕΕ. Ήττα πολιτική και ιδεολογική, με απρόβλεπτες συνέπειες για το άμεσο μέλλον. Τι θα γίνει; Θα αρχίσει να “ξηλώνεται το πουλόβερ”, όπως συνηθίζεται να λέγεται; Θα ενισχυθεί ο γαλλογερμανικός άξονας; Θα κλονιστεί η νεοφιλελεύθερη ηγεμονία στην ΕΕ; Θα πάμε σε μια γερμανοκρατούμενη Ευρώπη; Θα έχουμε και άλλες αποχωρήσεις;

ΔΗΜΟΦΙΛΗ